www.fae.pl - Publikacje

Trwający nieprzerwanie od ośmiu lat kryzys wokół kwestii irańskiego programu nuklearnego zdaje się wchodzić w decydującą fazę. Z jednej strony Iran systematycznie przełamuje co pewien czas kolejne „nieprzekraczalne czerwone linie”, kreślone przez Zachód, nieustannie zbliżając się do punktu, w którym ostatecznie opanuje technologię dającą (teoretycznie) możliwości skonstruowania własnej broni nuklearnej. Z drugiej zaś strony rośnie zaniepokojenie tym faktem wśród państw regionu Bliskiego Wschodu, widzących w nuklearnych ambicjach Iranu realne zagrożenie dla własnego bezpieczeństwa i pozycji strategicznej. Szczególne obawy żywi Izrael. Sprawia to, że wraz z upływem czasu i brakiem postępów w wysiłkach na rzecz powstrzymania ambicji irańskich środkami dyplomatycznymi – rośnie prawdopodobieństwo podjęcia przez Izrael operacji militarnej, której zasadniczym celem byłoby zlikwidowanie irańskiego programu nuklearnego, bądź co najmniej opóźnienie tempa jego realizacji.

Geopolityczna pozycja Serbii w ostatnich kilku latach przeżywa całkowitą przebudowę. Kraj, który jeszcze do niedawna uznawany był za „czarną owcę” europejskiego stada – dziś nadaje ton wszelkim działaniom w regionie. Belgrad wyraźnie zredefiniował podstawowe filary swojej polityki zagranicznej umieszczając ją w dwóch, determinujących się wzajemnie płaszczyznach. Czy zręczny balans między czterema najważniejszymi aktorami światowej geopolityki jest w stanie przyspieszyć realizację najważniejszego celu, jakim bez wątpienia dla Serbii pozostaje integracja z UE?

W połowie grudnia 2009 r. dobiegł końca prowadzony od 1993 r. spór o regulacje handlu bananami między Unią Europejską a krajami latynoamerykańskimi (tzw. wojna bananowa). Trzy miesiące wcześniej, we wrześniu 2009 r. Komisja Europejska podsumowała dotychczasowe 10 lat strategicznego partnerstwa i sformułowała nowe wytyczne mające doprowadzić do zbliżenia z regionem Ameryki Łacińskiej. Jak wyglądało dotychczasowe „strategiczne partnerstwo”? Czy można spodziewać się nowej jakości we wzajemnych stosunkach?

Już latem ub. roku, gdy rozpoczęła się operacja redukcji amerykańskich sił stacjonujących w Iraku i dyslokacji ich baz poza obszary miejskie, pojawiły się pierwsze ostrzeżenia, że siły bezpieczeństwa Iraku – słabo wyszkolone i przeżarte przez korupcję oraz partyjne i wyznaniowe koneksje – nie będą w stanie utrzymać porządku w kraju, ponownie targanym przez terrorystyczną aktywność islamistów. Nowa administracja USA konsekwentnie jednak, nie bacząc na rzeczywisty rozwój wydarzeń w Iraku, od pół roku realizuje strategię wycofania się znad Tygrysu i Eufratu, będącą wszak jedną z podstaw całej kampanii wyborczej prezydenta Baracka Obamy.

Wejście w życie z dniem 1 grudnia 2009 roku Traktatu z Lizbony niesie za sobą liczne implikacje zarówno dla Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (dotychczas Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony), jak i organizacji unijnych struktur wojskowych. Obecnie bowiem rozpoczyna się proces formowania nowej architektury instytucyjnej całej Unii Europejskiej, co może, choć nie musi, implikować jednocześnie niekorzystne zmiany organizacyjne w strukturach wojskowych UE.