www.fae.pl - Publikacje

Ścisła integracja z krajami Europy Zachodniej stanowiła strategiczny cel polityki zagranicznej Turcji już od lat 50. XX w. Z tego też powodu Ankara jest jednym z najstarszych członków Sojuszu Północnoatlantyckiego (od 1952 r.), a pierwszy raz wniosek o członkostwo do Wspólnot Europejskich zgłosiła jeszcze w 1959 r. W 1963 r. został zaś podpisany układ o stowarzyszeniu, dotyczący ustanowienia unii celnej między Turcją a EWG, formalnie funkcjonującej od 1996 r. Współpraca Ankary z NATO przez dłuższy czas układała się pomyślnie, wzmacniając ambicje europejskie Turcji. Cieniem na pomyślną realizację tych planów położyły się jednak złe relacje międzysąsiedzkie z Grecją i Cyprem. Przyłączenie tego ostatniego państwa do struktur Unii Europejskiej w 2004 r. miało wpływ na zablokowanie rozmów na linii Ankara-Bruksela, dotyczących rozszerzenia granic Unii poza Bosfor, jak również przyczyniło się do ochłodzenia bardzo dobrych relacji tego kraju z sojusznikami z NATO w kontekście stosunku do Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO) UE.

Bestialski mord, do którego doszło w londyńskim Woolwich 22 maja br. – w biały dzień, na pełnej ludzi ulicy – okazał się aktem islamskiego terroru. Atak, którego ofiarą padł brytyjski żołnierz służby czynnej, dokonany został z pobudek politycznych i religijnych, ewidentnie motywowanych skrajną interpretacją islamu. Sprawcami okazali się dwaj imigranci z Afryki, radykalni muzułmanie znani już brytyjskim służbom bezpieczeństwa. Zdarzenie to może stanowić początek nowego rozdziału w działaniach tzw. samotnych strzelców dżihadu, operujących w krajach zachodnich i realizujących (najczęściej nieświadomie) nową strategię Al-Kaidy.

Im bliżej do jesiennego szczytu Partnerstwa Wschodniego w Wilnie, tym bardziej niepewną wydaje się być perspektywa integracji europejskiej Ukrainy. Wysuwane ultimatum ze strony świata zachodniego w sprawie Tymoszenko i reform wewnętrznych są zapowiedzą restrykcji i dyscypliny wynikającej z przyłączenia się do UE, co, w mniemaniu ukraińskich polityków, jest im nie na rękę. W konsekwencji nie obserwujmy oczekiwanych zmian i większego zainteresowania ze strony Kijowa. Czy zatem jesteśmy świadkami wycofywania się Ukrainy z zapowiadanego zbliżenia z UE?

Wobec danych na temat prawdopodobnego użycia broni chemicznej przez wojska syryjskie, USA rozważają operację militarną, jednocześnie nasilając aktywność dyplomatyczną. Tymczasem izraelskie lotnictwo, nie czekając na ruch ze strony sojusznika, dwukrotnie zaatakowało cele w Syrii i to w samym sercu kraju – Damaszku. Czy można zatem spodziewać się rychłego zakończenia toczącego się od ponad dwóch lat konfliktu?

W ostatnich latach Sojusz Północnoatlantycki zdaje się przejawiać coraz większą świadomość roli i wagi przemian geopolitycznych, mających miejsce w Arktyce. Do niedawna marginalizowany, region ten staje się coraz istotniejszy z punktu widzenia interesów strategicznych Sojuszu. Wzrost zainteresowania NATO Daleką Północą jest tym bardziej dynamiczny, że pokrywa się ona geograficznie z obszarem obowiązywania postanowień Traktatu Waszyngtońskiego, a wiele jego państw członkowskich jest głównymi aktorami wydarzeń, mających miejsce w tej części świata.